اکرم قاسمپور، عضو هیئت انتخاب جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی:
جشنواره خوب است اما کافی نیست
اکرم قاسمپور معتقد است هنرمندان نمایش‌های آیینی و سنتی، ضمن حفظ شعله‌هایی که در آیین‌ها وجود دارد، باید بتوانند با جهان و مسائل امروز هم ارتباط برقرار کنند. او همچنین تاکید می‌کند اگرچه برگزاری جشنواره در این زمینه خوب است، ولی اگر فعالیت‌ها با آموزش لازم همراه نباشند، اجراها در طول سال گسترش نیابند و مورد نقد قرار نگیرند، نتیجه مطلوب دست نخواهد داد.
به گزارش ایران تئاتر، بخش صحنه‌ای بیستویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی، به میزبانی استان گلستان، از امروز (جمعه هفتم مهر) آغاز به‌کار خواهد کرد.
اکرم قاسمپور، از مدرسان تئاتر در دانشگاه، یکی از اعضای هیئت انتخاب این بخش از جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی است که با تحلیل آثار، بر ضرورت نوآوری در پرداخت به آیین‌های نمایشی و توجه به نیاز مخاطب امروز تاکید می‌کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه سوره می‌گوید: «این جشنواره می‌تواند محل تلاقی و بررسی اندیشه‌ها و آثار باشد که دستاورد خوبی است، ولی قطعا کافی نیست. چراکه آموزش‌های پایه‌ای، امکان تجربه در طول سال و نه فقط در یک بازه زمانی کوتاه، اختصاص یک‌سری امکانات به صورت منصفانه برای گروه‌های اجرایی و... می‌تواند موجب تقویت فعالیت‌های تئاتری در کشور شود.»
او در این‌باره ادامه می‌دهد: «بنابراین در این معنا، نقد هر یک از این آثار به اندازه دیده شدن خود آنها می‌تواند موثر باشد. یعنی با اجرای یک نمایش، کار آن تمام نمی‌شود و گروه‌های نمایشی باید فرصت‌هایی پیدا کنند تا در برخورد با منتقدان، مخاطبان و کسانی که اهل فن و تئاتر هستند، اثر خود را از این زاویه‌ها مورد بررسی و تامل قرار بدهند. بنابراین فکر می‌کنم با اجرا شدن این برنامه‌ها در نقاط مختلف، کار یک جشنواره به پایان نمی‌رسد بلکه گفت‌وگو و تمرکز کردن بر نقاط قوت و ضعف، بررسی‌های تخصصی و اتفاقاتی از این دست می‌تواند کمک کند که آن اجراها با خودشان برخورد کنند و بدانند چه مشکلاتی داشته‌اند و در فرآیند تولیدات بعدی باید به چه نکاتی توجه کنند.»
این مدرس تئاتر درباره وابستگی حیات برخی جریان‌های تئاتر مانند نمایش‌های آیینی سنتی به برگزاری جشنواره توضیح می‌دهد: «هرگز یک جریان موفقیت نباید خود را به ارایه در یک زمان و نقطه معین متکی بکند. فرآیند آموزش فرایندی نیست که به ارایه یک اثر در یک جشنواره منوط شود. در واقع جشنواره ماحصل تمام تلاش‌هایی است که گروه‌های تئاتری و افراد طی زمان انجام داده‌اند و در آن، انعکاس تلاش‌ها و آموزش‌هایی را که انجام شده، طی یک فرآیند می‌بینیم.»
قاسمپور در ارزیابی آثار متقاضی شرکت در دوره بیست‌ویکم جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی می‌گوید: «علیرغم ایده‌هایی خوبی که در آثار وجود داشت و تلاش‌هایی که صورت گرفته بود، شاید یکی از نقاط ضعفی که در خواندن متن‌ها با آن مواجه بودم، تکرار است؛ تکرار در متون زیاد دیده می‌شد. بنابراین باید راه حل‌هایی در گفت‌وگوها، تعاملات، تجربیات و آموزش‌های‌مان پیدا کنیم که هنگام کار کردن بر آیین‌ها و سنت‌هایمان، نتیجه این نباشد که چیزی را به همان صورت اولیه بازتاب دهیم.»
این کارشناس تئاتر در این زمینه توضیح می‌دهد: «در اینجا مفهوم اقتباس و کار کردن بر مفهوم اقتباس خلاق و اینکه چگونه در سیطره یک فرم خاص گیر نیفتیم و اینکه چه امکانات و راه‌هایی بیابیم تا بتوانیم از آیین‌ها به صورت موثر، زنده و مرتبط با جهان امروز استفاده کنیم، مورد توجه قرار می‌گیرد.»
قاسمپور در پایان یادآوری می‌کند: «در بحث اجراها هم کلیشه‌های زیادی دیده می‌شد. علیرغم احترام به تمام دوستان و هنرمندانی که تلاش کردند تا کارهای خوبی بیافرینند که حتما چنین آثاری در جشنواره بوده است، ولی اگر بخواهیم آسیب‌شناسی کنیم و دنبال یافتن مشکل و راه‌حل آن باشیم، توجه به این نکته ضروری است که باید کمی بیشتر وارد جهان اقتباس شویم و آن را جدی‌تر بگیرم و جدی‌تر درک کنیم و در انتقال مفاهیم نمایشی به صورت اجرایی بکوشیم به شرایط جدیدی فکر کنیم که با حفظ شعله‌هایی که در آیین‌ها وجود دارد، با جهان، مخاطب و مسائل امروز ارتباط پیدا کند.»
بیستویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با دبیری احمد جولایی، از یکم تا یازدهم مهر، در بخش‌های «رادیو تئاتر» و «نمایشگاه هنر‌های نمایشی» به میزبانی تهران، «صحنه‌ای» (ویژه-آزاد) و «بین‌الملل» به میزبانی استان گلستان (گرگان و کردکوی)، «شبیه‌خوانی» به میزبانی استان مرکزی (تفرش)، «نمایش‌های فردی، نقالی، روایت‌های ملی و کارآواها» و «معرکه‌ها، آیین‌ها و بازی‌های نمایشی» به میزبانی استان چهارمحال و بختیاری (شهرکرد) و «سمینار‌های پژوهشی» و «نمایشنامه‌نویسی» به میزبانی آذربایجان شرقی (تبریز) در حال برگزاری است.