دبیرخانه بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، ۲۴ آبان ۱۴۰۰ اسامی پنج تعزیه راه یافته به بخش مجالس شبیه‌خوانی (یادواره زنده‌یاد هاشم فیاض) این رویداد موردتایید هیات داوران بخش شبیه‌خوانی متشکل از سیدمحسن هاشمی، سیدعظیم موسوی و علی عزیزی را اعلام کرد.

تعدادی از تعزیه‌خوانان و شبیه‌گردانان کشور ۳۰ آبان۱۴۰۰ در واکنش به انتخاب پنج تعزیه جهت حضور در بخش مجالس شبیه‌خوانی بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی در گفت‌وگویی به نقد این شیوه انتخاب و آثار راه یافته به جشنواره پرداختند.

نقد آنها بیشتر متمرکز به راهیابی تعزیعه‌خوانان مشخصی بود که طی ادوار قبلی نیز در این رویداد حضور داشتند و با اشاره به این نکته شیوه انتخاب، پذیرش آثار و میزبانی از هنرمندان این شاخه نمایش آیینی و ملی را نقد کردند.

برای پیگیری این مساله و نقد وارده به ساختار داوری و انتخاب آثار متقاضی و در نهایت پذیرفته شده برای حضور در بخش یادواره زنده‌یاد هاشم فیاض در بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی با سیدمحسن هاشمی یکی از اعضای هیات انتخاب سه نفره گفت وگو کردیم.

کیفیت پایین برخی متون

سیدمحسن هاشمی درباره کیفیت آثار رسیده به این بخش به خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: این امری طبیعی است که از میان آثار ارسالی به هر رویداد جشناره‌ای تمام آثار به لحاظ کیفی در سطح مشابهی قرار ندارند و برخی تولیدات از جنبه‌هایی همچون محتوا، اجرا و اصول فنی دارای امتیازات بیشتری هستند.

هاشمی تصریح کرد: یکی از نکات مهم در این دوره جشنواره، کیفیت پایین برخی متون بود که در برابر متن های کلاسیک، قوی و نسخه‌های قدیمی حرفی برای گفتن نداشتند.

نوع پرداخت و موضوعات مرتبط با مسائل دراماتیک در کنار متن از اهمیت بالایی در روند تولید آثار شبیه‌خوانی برخوردار است. متن ضعیف در اجرا نیز عملکردی ضعیف خواهد داشت. زیرا توجه به محتوا به ویژه در نمایش‌های شبیه‌خوانی و تعزیه متکی بر شعر، یکی از ابتدایی‌ترین استانداردها در روند تولید این آثار است.

آثار برای راه‌یابی به جشنواره باید از استانداردهای اولیه برخوردار باشند

عضو هیات انتخاب آثار بخش شبیه‌خوانی و تعزیه بیستمین جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی خاطرشنان کرد: صرف اینکه یک اثر نمایشی جدید باشد و به این دلیل باید به هر طریقی راهی جشنواره شود نه تنها نگاه صحیحی نیست که به صلاح جشنواره هم نخواهد بود و موجب کاهش سطح کیفی این رویداد می‌شود. در نتیجه آثار برای راه‌یابی به جشنواره باید از استانداردهای اولیه برخوردار باشد.

هاشمی، شعر محکم، فن و مهارت اجرای تعزیه و توجه به نمادها و نشانه‌ها در این هنر را از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه در انتخاب و راه‌یابی آثار به جشنواره برشمرد و گفت: به گروه‌هایی که کارشان در مرحله بازبینی رد شد و به جشنواره راه نیافت پیشنهاد کردم به اتفاق اثرشان را ببینیم و در سایه تحلیل، نقاط قوت و ضعف آن را مشخص کنیم اما اغلب گروه‌ها که اتفاقاً جوان هم هستند، حاضر به انجام این کار نمی‌شوند.

تعزیه، هنری سمبلیک است

هاشمی با تاکید به اینکه هنر تعزیه، هنری نمادین است تصریح کرد: آثاری که در آن حتی به تفاوت رنگ میان لباس اشقیا و اولیا توجه نشده باشد، فرصت ورود به جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی را نخواهند داشت.

هاشمی در پایان با تقدیر از اهتمام و توجه پیشکسوتانی همچون داوود فتحعلی‌بیگی در مقام دبیری جشنواره به موضوع احیا و توسعه نمایش‌های آئینی و سنتی یادآور شد: مهارت، تجربه و دلسوزی چنین افرادی سبب شده همچنان دغدغه توجه به نمایش‌هایی از جنس شبیه‌خوانی و تعزیه در جامعه وجود داشته باشد و امید است به لطف و همراهی سایر هنرمندان و دغدغه‌مندان، شاهد تداوم چنین جریانی در عرصه نمایش باشیم.

بیستمین جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی از ۱۴ آذر سال جاری به دبیری داود فتحعلی‌بیگی برگزار می‌شود.

لینک گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا را اینجا ببینید.