انتقاد دوباره از حذف تعزیه در دانشگاه ها و حکایت یک انتشار
محسن هاشمی، هنرمند پیشکسوت عرصه تعزیه و فارغ التحصیل رشته موسیقی از انتشار ردیف‌های آوازی تعزیه در راستای باز زنده سازی و جلوگیری از فراموش شدن این آثار خبر داد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی به نقل از ایسنا، محسن هاشمی هنرمند پیشکسوت تعزیه و عضو هیئت انتخاب آثار بخش شبیه‌خوانی بیستمین جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی از کار روی یکی از ردیف‌های آوازی تعزیه خبر داد و در این باره گفت: اگر قبول کنیم که تعزیه دارای سه رکن است، یکی از پایه‌های اصلی آن، موسیقی است زیرا تعزیه مبتنی بر موسیقی ردیف و دستگاهی ایران است و البته موسیقی توصیفی به شمار می‌رود.
او ادامه داد: تعزیه از جمله هنرهایی است که توانست در سال‌های ممنوعیت موسیقی در کشور، موسیقی کلاسیک ایران و ردیف آوازی، با کمک تعزیه خوان‌ها به عنوان حاملان اصلی آن، ادامه حیات دهد و در بین مردم شنیده شود. بعدها نیز نه تنها تعزیه خوان‌ها چیزی از موسیقی تعزیه کم نکردند بلکه بر غنای آن نیز افزودند و ما بارها شاهد ان بودیم که ردیف آوازی این بخش توسط اساتید خوانده شد.
این هنرمند تصریح کرد: متاسفانه در دهه‌های اخیر این روند دچار تغییر شد به نحوی که برخلاف همیشه برخی از ردیف‌های موجود در بازار، از تعزیه ضعیف‌تر هستند و می‌توان گفت که از غنای کافی برخوردار نیستند این در حالی است که ما گوشه‌هایی در تعزیه داریم که ما به ازای آن را تاکنون هیچکس نخوانده است.
هاشمی ادامه داد: من در یک بررسی متوجه شدم که تعدادی از ردیف‌های آوازی این بخش به سمت فراموشی می‌رود و یا در حال از بین رفتن است. متاسفانه به نظر می‌رسد که حتی برخی از تعزیه خوان‌ها نیز، قدر این نعمت را نمی‌دانند و به سمت موسیقی‌های بازاری روی آورده‌اند.
او افزود: در گذشته بسیاری از ردیف خوان‌ها، از تعزیه برداشت می‌کردند اما متاسفانه امروز این مسیر بالعکس شده است به همین خاطر من سعی کردم که آنچه را باقی مانده، نشر دهم تا این گنجینه ماندگار شود.
این هنرمند پیشکسوت، کار را در مراحل پایانی خواند و گفت: هم اکنون در مراحل پایانی کار قرار داریم البته قرار بود که این آثار تا قبل از ماه مبارک محرم به پایان برسند اما به دلیل اوج گرفتن بیماری کرونا، برنامه‌ریزی‌ها دچار مشکلاتی شد.
هاشمی خواستار توجه اهالی فرهنگ و هنر به تعزیه شد و اظهار کرد: در روزگار ما، بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر، که دغدغه وضعیت کشور را دارند، از هنرهای سنتی و آیینی غافل شده‌اند تا جایی که شاهد هستیم، دانشجویان رشته تئاتر، نمایش و موسیقی از تعزیه اطلاعات اندکی دارند و این بسیار زشت و ناراحت کننده است.
او جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی را فضایی برای ادامه حیات تعزیه خواند و تاکید کرد: اگر همت افرادی نظیر استاد فتحعلی‌بیگی که دغدغه آیین‌های ایرانی را دارد، نبود، شاید تا امروز نامی نیز از تعزیه باقی نمی‌ماند. در واقع همین که در یک جشنواره فضایی برای تعزیه مد نظر قرار می‌گیرد، به معنای این است که هنر تعزیه هنوز زنده است و نفس می‌کشد.
این هنرمند، دیدن تعزیه را برای اقشار مختلف هنرمندان ضروری دانست و گفت: دیدن تعزیه برای دانشجویان، پژوهشگران، هنرمندان و افراد مختلف بسیار مفید است، زیرا شاید دیدن این آثار به ایجاد جرقه‌ای منجر شود که به نشر آثار فاخری بیانجامد بنابراین باید برگزاری چنین جشنواره‌هایی را غنیمت بدانیم.
هاشمی از حذف درس تعزیه در دانشگاه، انتقاد کرد و افزود: در شرایطی که درس تعزیه از دروس دانشگاه‌ها حذف شده، ما چه باید بکنیم؟ و اساسا باید این تظلم خواهی را به کجا ببریم؟ سوال من این است که آیا از تعزیه غنی‌تر و فاخرتر در هنرهای نمایشی وجود دارد؟
او، تعزیه را نیازمند فضایی ثابت برای اجرا دانست و اظهار کرد: برگزاری جشنواره‌هایی نظیر جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی بسیار خوب است اما ما برای تعزیه نیازمند یک محل ثابت و مختص به آن هستیم. متاسفانه تهران با تمام گستردگی‌اش، و در شرایطی که داعیه ام القرای جهان اسلام بودن را دارد، هنوز یک فضای ثابت و یک تکیه برای تعزیه ندارد به همین خاطر اغلب هنرمندان این عرصه مجبورند که کار خود را در کنار خیابان یا پارک‌ها اجرا کنند.
این هنرمند، تعزیه را نیازمند بستر مناسب، و پوشش رسانه‌ای خواند و گفت: ما نیازمند یک بستر هستیم اما متاسفانه رسانه‌های ما به خصوص صدا و سیما، امروز با تعزیه قهر هستند در حالی که مردم ما باید تعزیه را از رسانه ملی تماشا کنند اما اینچنین نیست.
هاشمی تصریح کرد: امیدوارم که دانشجویان تئاتر، نمایش و موسیقی و هنرمندان بیشتری در جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی حضور پیدا کنند و به تماشای آثار بپردازند و دیدن آثار صرفا مختص شرکت‌کنندگان نباشد زیرا دیدن و در جریان کار قرار گرفتن، موجب ارتقای کیفیت هنر می‌شود و چه بسا اگر دانشجویان با دقت این اجراها و غنای آن را ببینند، بتوانند به یک منبع الهام برای اجرای کارهای فاخرتری دست پیدا کنند.
بیستمین جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی به دبیری داوود فتحعلی بیگی از 9 آذر ماه برگزار خواهد شد.