مدرس و پژوهشگر تئاتر مطرح کرد
محمدباقر قهرمانی: جشنواره باید محمل تشویق هنرمندان نمایش‌های ایرانی باشد
محمدباقر قهرمانی، مدرس، پژوهشگر و عضو شورای سیاست‌گذاری بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی معتقد است جشنواره باید محمل تشویق هنرمندان نمایش‌های ایرانی باشد به‌ویژه برای هنرمندان حرفه‌ای که ارتزاق‌شان از طریق کار در هنر است و طی سال‌های اخیر به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا و شرایط اجتماعی شرایط خوبی را سپری نکرده‌اند.
به گزارش روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، بیست دوره از برگزاری جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی می‌گذرد. جشنواره‌ای که از سال 1368 با نام جشنواره نمایش‌های سنتی و به دبیری داوود فتحعلی‌بیگی آغاز به کار کرد.
این رویداد هنری که از دهه هشتاد به‌صورت دوسالانه برگزار می‌شود، در سال 1402 به دبیری احمد جولایی بیست و یکمین دوره برگزاری خود را پشت سر خواهد گذاشت.
علی نصیریان، داوود فتحعلی‌بیگی، غلامرضا منتظری، حسن قنادیان، محمدباقر قهرمانی و هوشنگ جاوید اعضای شورای سیاست‌گذاری بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی را تشکیل می‌دهند.
محمدباقر قهرمانی، مدرس، نویسنده و پژوهشگر تئاتر با اشاره به تأثیر برگزاری جلسات شورای سیاست‌گذاری در بهبود روند کمی و کیفی برگزاری جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی گفت: «برگزاری جلسات سیاست‌گذاری به‌منظور ارتقای کمی و کیفی جشنواره‌ها بستگی به نقطه‌نظر و تعامل دبیر با اعضای شورای سیاست‌گذاری دارد. تجربه نشان داده است که اگر دبیر جشنواره متصل به مجموعه سیاست‌گذاری باشد و صحبت‌ها تعاملی انجام شود قطعاً فرم اجرایی نیز به‌خوبی خواهد رفت.»
او با اشاره به بخش بین‌الملل و تعاملاتی که می‌تواند دراین‌باره برای حضور گروه‌های بین‌الملل در جشنواره شکل بگیرد، ادامه داد: «در جریان تعاملات بین‌الملل ارتباطات فرهنگی ایران با سایر کشورها همواره برقرار بوده است حتی در اوج جنگ هم ارتباطات بین‌المللی خوبی با کشورهای مختلف داشتیم. اکنون نیز برای بخش بین‌الملل جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی می‌توانیم این ارتباطات را با هنرمندان دیگر کشورها به‌خوبی برقرار کنیم. درواقع این ارتباطات می‌تواند باعث بازی برد-برد شود یعنی علاوه بر معرفی هنر، فرهنگ و تمدن ایران به دیگر کشورها آنها نیز به معرفی کشورشان و آیین و رسوم خود بپردازند.»
این مدرس با اشاره به اینکه همیشه در بخش پژوهش امکان نوآوری وجود دارد، افزود: «ما در بخش پژوهش باید اشتراکاتی که به شناخت آیین‌ها و اتفاقات بینارشته‌ای کمک می‌کند، موردتوجه قرار دهیم. این بخش می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا هم به نمایش‌های آیینی و سنتی گذشته بپردازند و هم به آثاری که امروزه در این زمینه تولید می‌شود.»
او گفت: «خیلی از پژوهشگران به حضور گروه‌ها و اتفاقاتی که اکنون در زمینه نمایش‌های آیینی و سنتی به آن پرداخته می‌شود، توجهی ندارند درحالی‌که حتی روند برگزاری این رویداد هنری می‌تواند نه‌تنها از بعد تاریخ‌مدارانه که از لحاظ ارتباطی و تحلیلی موردتوجه قرار بگیرد. استفاده از موسیقی، قراردادها و قالب‌های نمایش‌های آیینی و سنتی در نمایش‌های نوین می‌تواند موضوع مهمی در پژوهش‌ها باشد.»
دوسالانه بودن جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی بد نیست. شاید بتوان این رویداد هنری را به یک جشنواره سالانه تبدیل کرد اما به نظر می‌رسد برای این نوع نمایشی که شاید این روزها مدنظر روزمره مخاطبان نیست؛ تلنگرهای دوسالانه بهتر باشد
این عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با پیشنهاد این موضوع که بهتر است بازه زمانی برای حضور گروه‌های نمایشی در جشنواره افزایش پیدا کند، توضیح داد: «در سه سال گذشته به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا و رکودی که بر اثر این بیماری برای اجرای آثار روی صحنه وجود داشت و همچنین التهابات اجتماعی که جامعه پشت سر گذاشته است هنرمندان زیادی موفق به ارائه آثارشان روی صحنه نشدند. به نظر من خوب است؛ اجازه بدهیم تا کسانی که آثارشان در دوره کرونا آماده شده یا حتی در مرحله تمرین بوده‌اند فیلم آثارشان را به دبیرخانه تحویل دهند و تولیدات‌شان را به جشنواره ارائه بدهند. قطعاً این موضوع می‌تواند انگیزه کار بیشتر را برای هنرمندان ایجاد کند. به‌ویژه برای هنرمندان حرفه‌ای که ارتزاق‌شان از طریق کار در هنر است و قطعاً جشنواره باید محمل تشویق هنرمندان این گونه نمایشی باشد.»
قهرمانی درباره دوسالانه بودن جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیین سنتی گفت: «برگزار شدن دوسالانه جشنواره یک مسئله سیاسی اقتصادی است. برگزاری جشنواره کار سختی است و قطعاً در این روند نتیجه رویداد است که اهمیت دارد. از نظر من دوسالانه بودن جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی بد نیست. ما در دنیا جشنواره‌های مختلفی داریم که دوسالانه برگزار می‌شوند. قطعا اگر امکانات افزایش پیدا کند و روند برگزاری جشنواره‌ها راحت‌تر شود شاید بتوان این رویداد هنری را به یک جشنواره سالانه تبدیل کرد اما به نظر می‌رسد برای این نوع نمایشی که شاید این روزها مدنظر روزمره مخاطبان نیست؛ تلنگرهای دوسالانه بهتر باشد.»
گفت‌وگو: نگار امیری